Τι είναι η διαδικτυακή βία;

Η βία μπορεί να λάβει μορφές που δεν περιορίζονται στην φυσική και σωματική βλάβη. Η ψυχολογική βία μπορεί να είναι εξίσου επιβλαβής. Μπορεί να λάβει τη μορφή, για παράδειγμα, εξαναγκασμού, δυσφήμισης, λεκτικών προσβολών ή παρενόχλησης και μπορεί να συμβεί εκτός σύνδεσης ή διαδικτυακά.

Η αυξανόμενη εμβέλεια του διαδικτύου, η ταχεία εξάπλωση των τεχνολογιών κινητής επικοινωνίας και η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, έχουν οδηγήσει στην εμφάνιση του φαινομένου της διαδικτυακής βίας κατά των γυναικών και των κοριτσιών ως ένα αυξανόμενο παγκόσμιο πρόβλημα.

Η παρενόχληση στον κυβερνοχώρο μπορεί να περιλαμβάνει τη λήψη ανεπιθύμητων ή/και προσβλητικών σεξουαλικών μηνυμάτων μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, μηνυμάτων κειμένου ή βίντεο, καθώς και προσβλητικών ή/και ακατάλληλων προβολών σε ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης.

Οι τεχνολογίες που υποδύονται τη φωνή, το πρόσωπο, το σώμα ή τη δράση ενός ατόμου προκαλούν ιδιαίτερη ανησυχία. Οι γυναίκες είναι οι πρωταρχικοί στόχοι των deep fake, ιδιαίτερα του «γυμνισμού», της δημιουργίας γυμνών εικόνων ατόμων χωρίς τη συγκατάθεσή τους.

Τέτοιου είδους επιθέσεις μπορεί να έχουν σοβαρές μακροπρόθεσμες συνέπειες για τα θύματα και σημαντικό κόστος για τις κοινωνίες, καθώς θα μπορούσαν να αποθαρρύνουν τις γυναίκες από το να είναι πιο ενεργές στη δημόσια και πολιτική ζωή.

Μια έρευνα του Ευρωβαρόμετρου από το 2024 δείχνει ότι οι περισσότεροι πολίτες της ΕΕ αντιτίθενται στην άποψη ότι η διαδικτυακή βία μπορεί να δικαιολογηθεί. Περίπου τα τρία τέταρτα των ερωτηθέντων λένε ότι αν οι γυναίκες μοιράζονται τη γνώμη τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να αποδέχονται σεξιστικές, υποτιμητικές ή/και υβριστικές απαντήσεις.

Μια έρευνα για τον Οργανισμό της ΕΕ για τα Θεμελιώδη Δικαιώματα από το 2014 έδειξε ότι μία στις 10 γυναίκες στην Ευρωπαϊκή Ένωση είχε υποστεί παρενόχληση στον κυβερνοχώρο από την ηλικία των 15 ετών.

Διαδικτυακή βία κατά των γυναικών στον χώρο της πολιτικής

Οι γυναίκες εξακολουθούν να υποεκπροσωπούνται στις χώρες της ΕΕ σε όλα τα επίπεδα λήψης πολιτικών αποφάσεων καθώς και στα πολιτικά κόμματα. Η προέλευση αυτής της κατάστασης είναι περίπλοκη. Ένας λόγος είναι και η διαδικτυακή βία κατά των γυναικών που δραστηριοποιούνται στην πολιτική, γεγονός που κάνει τις γυναίκες να σκεφτούν δύο φορές πριν μπουν στην πολιτική αρένα.

Οι γυναίκες πολιτικοί, δημοσιογράφοι και υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην ΕΕ αντιμετωπίζουν υψηλότερα επίπεδα δημόσιας κακοποίησης στον διαδικτυακό κόσμο από τους άνδρες συναδέλφους τους. Οι επιθέσεις και η κακοποίηση εις βάρος γυναικών πολιτικών είναι ανεξέλεγκτες στο διαδίκτυο επειδή τέτοιες πράξεις συμβαίνουν ανώνυμα, προσεγγίζουν μεγάλο κοινό και έχουν στόχο να φιμώσουν τον στόχο τους.

Νέα νομοθεσία της ΕΕ για την πρόληψη της διαδικτυακής βίας κατά των γυναικών

Τον Απρίλιο του 2024 το Κοινοβούλιο ενέκρινε τους πρώτους κανόνες της ΕΕ για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών. Η οδηγία απαιτεί ισχυρότερους νόμους κατά της βίας στον κυβερνοχώρο, καλύτερη βοήθεια για τα θύματα, καθώς και μέτρα για τον καθορισμό καλύτερων όρων σεξουαλικής συναίνεσης.

Οι νέοι κανόνες περιγράφουν συγκεκριμένες κατευθυντήριες γραμμές για αδικήματα που διαπράττονται στο διαδίκτυο, όπως η αποκάλυψη προσωπικών πληροφοριών και η αποστολή άσεμνων εικόνων σε άτομα. Οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει να προσαρμόσουν την εθνική τους νομοθεσία στις απαιτήσεις το αργότερο έως τον Ιούνιο του 2027.

Η οδηγία καθιστά επίσης τη βία κατά δημοσίων εκπροσώπων, δημοσιογράφων και υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων επιβαρυντικό παράγοντα για ένα αδίκημα.

Η νομοθεσία της ΕΕ για την προστασία της ιδιωτικής ζωής αποσκοπεί επίσης στον περιορισμό της διαδικτυακής βίας. Για παράδειγμα, η νέα νομοθεσία για τις ψηφιακές υπηρεσίες επιβάλλει στις μεγάλες ψηφιακές πλατφόρμες στην ΕΕ την υποχρέωση να αφαιρούν επιβλαβές περιεχόμενο από τους ιστότοπούς τους. Αυτό θα βοηθήσει στην αφαίρεση προσωπικών ή παραποιημένων εικόνων που διαδίδονται διαδίκτυακά χωρίς τη συγκατάθεση του ατόμου.

Η νομοθεσία περί τεχνητής νοημοσύνης επιδιώκει να μετριάσει τους κινδύνους που σχετίζονται με τις deepfakes τεχνολογίες. Οι κανόνες απαιτούν ότι οι τεχνητές ή παραποιημένες εικόνες, το περιεχόμενο ήχου ή βίντεο (deepfakes) πρέπει να επισημαίνονται με σαφήνεια ως έχουν.

Η διαδικτυακή ασφάλεια ως θέμα της Εβδομάδας Ισότητας των Φύλων 2024

Το Κοινοβούλιο επιθυμεί να τονίσει και να αναζητήσει λύσεις στο αυξανόμενο ζήτημα της διαδικτυακής παρενόχλησης και της διαδικτυακής βίας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το κύριο θέμα της Εβδομάδας Ισότητας των Φύλων το 2024 είναι οι Γυναίκες στον ψηφιακό κόσμο: ασφάλεια και ενδυνάμωση.
Οι εκδηλώσεις οργανώνονται από τις επιτροπές, τις αντιπροσωπείες, τις πολιτικές ομάδες και τη διοίκηση του Κοινοβουλίου. Μάθετε περισσότερα για το πρόγραμμα εδώ

Πώς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προωθεί την ισότητα των φύλων

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υπερασπίζεται τα δικαιώματα των γυναικών σε ολόκληρη την ΕΕ. Οι προσπάθειές της να διασφαλίσει την ισότητα των φύλων στην εργασία, στην πολιτική και σε άλλους τομείς έχουν οδηγήσει σε νομοθεσία ορόσημο. Τα νέα νομικά δεσμευτικά μέτρα καλύπτουν μια τεράστια ποικιλία θεμάτων: βοήθεια για τον τερματισμό της άνισης αμοιβής, εξάλειψη των διακρίσεων λόγω φύλου, ενίσχυση της παρουσίας των γυναικών στα εταιρικά συμβούλια και καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών.

Μάθετε περισσότερα για τον αγώνα του Κοινοβουλίου για την ισότητα των φύλων στην ΕΕ.